Verslag Omgevingstafel 11 december 2024
LYB: 'Plastic is geen afval, maar een grondstof’
Bij LyondellBasell (LYB) loop je niet zomaar binnen. Zelfs niet als je uitgenodigd bent voor een rondleiding, want er gelden in de chemie (gelukkig) strenge veiligheidsmaatregelen. Dus werden op 11 december de deelnemers van Omgevingstafel Moerdijk ontvangen aan de poort van het bedrijf. In het schijnsel van de lampen van de fabriek liepen we vervolgens samen over het uitgestrekte terrein naar het kantoor. 'Bij ons is de kerstverlichting altijd aan,’ grapte een medewerker. Voordat de laatste Omgevingstafel van 2024 officieel was begonnen, was het al een interessante avond.
Flexibel en sterk
Sitemanager René Scholtes vertelde de aanwezigen dat LYB een wereldwijd chemieconcern is, ontstaan uit fusies van verschillende bedrijven. In Nederland zijn vijf productielocaties met elk een eigen specialiteit. Moerdijk werd 30 jaar geleden gebouwd om Catalloy en Polybuteen te produceren. Catalloy is een sterke, flexibele kunststof die 100% recyclebaar is. Je kunt er onder andere autobumpers, dakbedekking, fietsbanden en hoogspanningskabels van maken. Polybuteen wordt verwerkt in bijvoorbeeld waterleidingen en verwarmings- en koelinstallaties. Ook voor de plakstrip op de hersluitbare verpakking van vleeswaren of kaas wordt Polybuteen gebruikt, zodat de inhoud langer vers blijft. Het kan ook worden toegepast in luiers. De grondstof voor zowel Catalloy als Polybuteen wordt rechtstreeks via een pijplijn aangevoerd door buurman Shell.
Van afval naar grondstof
Circulariteit speelt een steeds grotere rol bij LYB. 'Vroeger werd plastic, na gebruik, meestal verbrand of het belandde op een vuilstort,’ zegt René. 'Maar plastic is geen afval, het blijft altijd een grondstof. We moeten dus veel meer samenwerken om afval nog beter te scheiden en te recyclen.’ Hij vertelt dat bij de mechanische recyclingfabriek van LYB in Geleen, gebruikt plastic wordt vermalen, gewassen en omgesmolten tot korrels. Daarvan kunnen weer nieuwe plastic producten worden gemaakt. Een andere manier van plastic recyclen is door gebruikt plastic terug te brengen tot moleculair niveau, advanced recycling genoemd. Uit dit proces wordt pyrolyseolie gewonnen voor hoogwaardige circulaire kunststof toepassingen. In november heeft Shell Moerdijk een eerste advanced recyclinginstallatie in gebruik genomen die in theorie al het plastic afval uit Noord-Brabant kan verwerken. En zo is de cirkel weer rond.
Controlekamer
Tijdens de rondleiding kunnen we bij de controlekamer naar binnen gluren. Vanuit die drukgolfbestendige ruimte met stalen deuren worden de twee fabrieken aangestuurd. 'Hier zijn ze verantwoordelijk voor de continuïteit van het proces en de veiligheid,’ zegt René. 'Het is belangrijk werk. Voordat je op de controlekamer komt moet je minstens vijf jaar in de fabriek hebben gewerkt om het proces door en door te leren kennen. Stagairs zijn wel eens overdonderd door de hoeveelheid schermen en monitoren. Die moet je allemaal kunnen interpreteren. Maar dat maakt het werk ook heel boeiend.’
Je kijkt je ogen uit
Bij het inleveren van de gele hesjes maakt een van de belangstellenden nog snel een afspraak. Hij is scheikundedocent en mag binnenkort met zijn klas opnieuw op bezoek komen. René vertelt dat LYB graag samenwerkt met scholen om kinderen enthousiast te maken voor de chemie. 'We hebben dit jaar in samenwerking met de Feyenoord Foundation een basisschool uit Rotterdam op bezoek gehad. En we hebben een school in Zevenbergen bezocht en verteld over de rol van plastic op aarde.’
Thomas Zwiers, voorzitter van Omgevingstafel Moerdijk bedankt LYB voor de gastvrijheid en de interessante rondleiding. 'Ik heb mijn ogen uitgekeken,’ zegt hij, daarmee het gevoel van alle deelnemers verwoordend.
De volgende morgen bij het ontbijt laat ik mijn kinderen de plakstrip van de kaasverpakking zien. 'Jongens, dit is dus Polybuteen,’ zeg ik enthousiast, maar ze kijken niet eens op van hun schermpjes. Misschien was het nog wat te vroeg in de ochtend…
Tekst: Hilder Roemers